Bir ömrü yemeniye adadı
Kilis’te küçük bir dükkanda 43 yıldır yemeni üreten İlhan Özçelik, mesleğini büyük bir aşkla icra etmeye devam ediyor. Ancak, bu geleneksel zanaat yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Özçelik, yıllar içinde yemeni ustalarının sayısının hızla azaldığını belirterek, mesleğin sürdürülebilmesi için gençlerin ve devletin desteğine ihtiyaç duyulduğunu vurguluyor.
Usta sayısı neden azalıyor?
Yemeni üretiminin geçmişte Kilis’te oldukça yaygın olduğunu belirten Özçelik, mesleğe başladığında 40’a yakın esnafın bu işi yaptığını ancak günümüzde sayının 3-4 kişiye kadar düştüğünü ifade etti. Konuyla ilgili olarak, "Şu an en genç ustamız 50 yaşında. Yanımızda birkaç genç yetiştiriyoruz ama onların bu meslekte kalıcı olup olmayacağı belirsiz. Günümüz gençleri okul eğitimiyle farklı mesleklere yöneliyor ve el sanatları giderek tükeniyor. Eğitim sisteminde meslek liselerine daha fazla önem verilmesi şart" dedi.
Yemeni yapımında hangi malzemeler kullanılıyor?
Yemeni üretiminde kullanılan malzemelerin kalitesinin önemli olduğunu vurgulayan Özçelik, özellikle dana ve keçi derisinin tercih edildiğini belirtti. "İç ve dış yüzeylerde dana derisi kullanıyoruz. Keçi ve koyun derisi de kullanılıyor ancak en sağlam ve dayanıklı malzeme manda köselesi. Diğer köseleler zamanla patlama yapabiliyor" diye konuştu.
Gençler neden bu mesleğe ilgi göstermiyor?
El sanatlarına olan ilginin azalmasının en büyük nedenlerinden biri de ekonomik koşullar. Yemeni ustalarının kazançlarının, fabrikada çalışan gençlerin maaşlarına kıyasla düşük kaldığını dile getiren Özçelik, "Fabrikada çalışan gençler 23-25 bin lira kazanırken, yemeni ustaları 13-15 bin liraya çalışıyor. Bu yüzden gençler burada kalmak istemiyor" dedi. Usta sayısının giderek azalması, mesleğin geleceği açısından endişe verici bir tablo oluşturuyor.
Yemeni üretimi yurt dışına taşınıyor
Kilis’te yemeni yapımına devam eden tek usta olduklarını belirten Özçelik, siparişlerin büyük çoğunluğunu yurtdışına gönderdiklerini ifade etti. "Şu anda genellikle Avrupa ve Amerika’ya çalışıyoruz. Kilis’te yurtdışına üretim yapan başka kimse kalmadı" sözleriyle, geleneksel zanaatın uluslararası alanda ilgi görmesine rağmen yerel düzeyde desteklenmediğini dile getirdi. İHA