Akaryakıt sektöründe usulsüz fatura kullanımından kaynaklanan yıllık yaklaşık 15 milyar liralık vergi kaybını önlemek amacıyla geliştirilen Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), 2025 yılı itibarıyla zorunlu hale gelecek. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yürütülen bu yerli ve milli sistemin tüm altyapı çalışmaları tamamlandı. Peki, bu sistem akaryakıt sektöründe nasıl bir değişim yaratacak?
UTTS Nedir ve Nasıl Çalışır?
UTTS, akaryakıt alan vergi mükellefi araçları otomatik olarak tanıyarak fiş ve faturalarda bu bilginin yer almasını sağlayacak bir sistemdir. Bu sayede araç plakalarının manuel olarak sisteme girilmesinden kaynaklanan usulsüz fatura uygulamaları son bulacak. Gelir İdaresi Başkanlığı, UTTS sayesinde her yıl 15 milyar lirayı bulan vergi kaybının önüne geçmeyi hedefliyor. Aynı zamanda UTTS, devletin vergi güvenliğini sağlarken akaryakıt sektöründe rekabet ortamı da oluşturacak.
Kimler İçin Zorunlu Olacak?
UTTS, sadece vergi mükellefi olan kişi ve kuruluşlar için zorunlu olacak. Bu kişi ve kuruluşların, iş yerlerine ait veya kiralama yoluyla edindikleri taşıtlara taşıt tanıma birimini 31 Aralık 2024'e kadar taktırmaları gerekecek. Bireysel taşıt sahipleri ise sistemden isteğe bağlı şekilde faydalanabilecekler. UTTS kapsamında düzenlenmeyen belgeler, vergi kanunları bakımından geçersiz sayılacak ve vergi indirimine konu edilemeyecek.
Manuel Plaka Girişi Tarihe Karışıyor
Türkiye'de trafiğe kayıtlı 29 milyon taşıtın 8 milyona yakını akaryakıt harcamalarını gider göstererek vergi indirimi elde eden vergi mükelleflerine hizmet veriyor. Mevcut sistemde, akaryakıt dolumu yapılan aracın plaka bilgisi istasyon görevlisi tarafından elle giriliyor. Bu işlem sırasında taşıta ait olmayan bir plakanın bilgisi girilerek usulsüz fatura oluşturulabiliyor. UTTS ile 2025 başından itibaren bu tür uygulamaların son bulması bekleniyor.
Sistemin İşleyişi Nasıl Olacak?
UTTS'nin kurulum ve işletme görevi Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü'ne verilmiştir. Sistemin paydaşları arasında akaryakıt dağıtım şirketleri, akaryakıt istasyonu işletmecileri, yetkili donanım üreticileri, yetkili taşıt ve istasyon montaj firmaları ve yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihaz üreticileri (YN Pompa ÖKC) yer alıyor. Yükümlü kılınan taşıtların yakıt depo girişlerine takılacak olan taşıt tanıma birimi sayesinde, taşıtın sahiplik ve plaka bilgisi kayıt altına alınacak.
Kayıt ve Kurulum Aşaması
UTTS'nin uygulama genel tebliği, Resmi Gazete'nin 5 Ekim 2023 tarihli sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. UTTS'nin "www.utts.gov.tr" adresli portalı mart ayında paydaşların kullanımına açıldı. Ağustos ayına kadar akaryakıt istasyonlarına ilişkin kurulumlar için teknik hazırlık çalışmalarının tamamlanması planlanıyor. Donanımların montaj, onarım ve servis işlemlerini sadece Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü'nün yetkilendireceği firmalar yürütecek.
UTTS'nin hayata geçmesiyle birlikte, mevcut sistemlerdeki boşluklardan yararlanan bazı mükelleflerin usulsüz fatura uygulamaları da son bulacak. Peki, bu sistem akaryakıt sektörünü nasıl dönüştürecek ve ne tür yenilikler getirecek?
Akaryakıt sektöründe rekabetin artması, vergi kaybının önlenmesi ve daha güvenli bir fatura sistemi için UTTS'nin zorunlu hale gelmesi, sektörde köklü değişiklikler yaratacak. Akaryakıt istasyonları, UTTS entegrasyonunu sağlayarak hem yasal düzenlemelere uyum sağlayacak hem de müşterilerine daha güvenli bir hizmet sunacak.
Sonuç olarak, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), akaryakıt sektöründe usulsüz fatura kullanımının önüne geçerek vergi kaybını engellemek ve sektörde rekabeti artırmak amacıyla geliştirilen önemli bir yeniliktir. 2025 yılı itibarıyla zorunlu hale gelecek bu sistem, akaryakıt sektöründe daha şeffaf ve güvenli bir dönem başlatacak.AA