Ankara Barosu mensubu Avukat Mehmet Demirayak, son yıllarda sıklıkla karışıklığa sebep olan munzam zarar tazminatları konusunda önemli açıklamalarda bulundu. Munzam zarar, özellikle enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde alacaklıların karşılaştığı bir sorun. Peki, alacaklıların bu zararı talep etme hakları ne zaman gündeme gelir ve bu haklar ne şekilde kullanılabilir?
Munzam Zarar Nedir ve Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Mehmet Demirayak'a göre, munzam zarar, borçlu temerrüde düştüğünde, yani borcunu zamanında ödemediğinde alacaklının uğradığı ekstra zararlardır. Bu zararlar, alacaklının mal varlığının, borcun ödenmemiş olmasından dolayı uğradığı kayıplar olarak tanımlanabilir. Özellikle enflasyonun yüksek olduğu ve temerrüt faizlerinin düşük kaldığı durumlarda, bu tür zararlar kaçınılmaz hale gelir.
Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi'nin Rolü
Uzun yıllar boyunca Yargıtay, alacaklının zarara uğradığını somut bir şekilde kanıtlamasını gerektiriyordu. Ancak Anayasa Mahkemesi'nin son dönemdeki kararları bu durumu değiştirdi. Mehmet Demirayak, Anayasa Mahkemesi'nin, enflasyon ve döviz kurundaki dalgalanmaların alacaklıları olumsuz etkilediğini ve bu durumun mülkiyet haklarını ihlal ettiğini belirten kararlar yayınladığını ifade etti. Bu kararlar, Yargıtay'ın da uygulamalarını esnetmesine neden oldu.
"Yargıtay, alacaklının zarara uğradığını ispatlama yükünü hafifletti ve soyut ispatları kabul eder hale geldi." - Avukat Mehmet Demirayak
Munzam Zararın Talep Edilebileceği Alacak Türleri
Demirayak, munzam zararın sadece haksız fiilden doğan alacaklarda değil, aynı zamanda kanun ve sözleşmeden doğan alacaklarda da talep edilebileceğini belirtiyor. Örnek olarak, kasko ve yangın poliçelerinden doğan alacaklar ile trafik ve iş kazalarından kaynaklanan tazminatlar gösterilebilir.
Hangi Dönemler İçin Munzam Zarar Talep Edilebilir?
Demirayak, munzam zararın, borçlunun temerrüde düştüğü tarihten, alacaklının haklarını elde ettiği tarihe kadar olan süreçte hesaplanması gerektiğini açıkladı. Yüksek enflasyonun etkisiyle, örneğin beş yıl boyunca alınmayan bir borç, yargılama sonucunda alındığında, asıl alacak miktarının çok üzerinde bir zarar oluşturabilir.
- Avukat Mehmet Demirayak "Munzam zarar, özellikle pandemi sonrası artan enflasyon ve uzayan dava süreçleri nedeni yle, alacaklılar için ciddi bir hak kaybı oluşturuyor."
Avukat Mehmet Demirayak'ın vurguladığı gibi, munzam zarar tazminatı, alacaklıların enflasyon karşısında korunmasında önemli bir araç olabilir. Alacaklılar için bu hakların bilinirliği ve doğru kullanımı, maddi kayıplarını minimuma indirmeleri açısından kritik önem taşır. İHA