Kayıt Dışı İstihdam Sorununun Boyutları
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Adıyaman İl Müdürü Fuat Tekin, Türkiye'nin önemli sorunlarından biri olan kayıt dışı istihdam konusundaki mücadelesini detaylandırdı. Tekin, SGK'nın her yıl gerçekleştirdiği rehberlik ve bilgilendirme faaliyetleri ile kayıt dışı istihdamın azaltılması için sivil toplum kuruluşları ve meslek odalarıyla iş birliği yaptığını belirtti. Bu çalışmaların, işverenleri ve çalışanları bilinçlendirmenin yanı sıra yasal yaptırımları da içeren kapsamlı bir mücadele olduğunu ifade etti.
Sosyal Güvenlik Sistemine Zararlar
Kayıt dışı istihdamın işçilere ve işverenlere doğrudan zarar verdiğini vurgulayan Tekin, bu durumun sosyal güvenlik sistemi üzerinde de olumsuz etkiler oluşturduğunu belirtti. Tekin, "Sigortasız işçi çalıştırmak, çalışanların sosyal güvenlik haklarından mahrum kalmalarına neden oluyor. Bu durum emeklilik, malullük, ölüm aylığı ve işsizlik sigortası gibi haklardan faydalanma olanaklarını ortadan kaldırıyor" şeklinde konuştu. Kayıt dışı çalışmanın yasalara aykırı olduğunu hatırlatan Tekin, işverenlerin ve çalışanların sigorta yükümlülüklerini yerine getirmemelerinin ciddi sonuçları olduğunu dile getirdi.
İşverenlere Yönelik Yasal Yaptırımlar
Tekin, kayıt dışı istihdam tespit edildiğinde işverenlere yüksek idari para cezaları uygulandığını ifade etti. "İşverenler, sigortasız çalıştırdıkları her işçi için ciddi mali yaptırımlarla karşılaşabiliyor. Kayıt dışı işçi çalıştırmanın tespit edilmesi durumunda 14 asgari ücret kadar idari para cezası uygulanabilir. Ayrıca primlerin gecikme faiziyle tahsil edilmesi ve teşviklerin durdurulması gibi yaptırımlar da gündeme gelebilir" dedi. Tekin, bu durumun hem işverenler hem de çalışanlar için ciddi ekonomik sıkıntılar yaratabileceğine dikkat çekti.
Kayıt Dışı İstihdamın Ekonomiye Etkileri
Kayıt dışı çalışmanın ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerine de değinen Tekin, bu durumun haksız rekabete yol açtığını belirtti. "Kayıt dışı istihdam, piyasa dengesini bozar ve vergi kaybına neden olur. Ayrıca sosyal güvenlik açığını artırarak ekonomik verilerin güvenilirliğini zedeler. Çalışanlar da iş kazası ve meslek hastalıkları riskine karşı korumasız kalır" diyen Tekin, işverenlerin kayıtlı istihdamın avantajlarını göz önünde bulundurmaları gerektiğini ifade etti.
Çalışanların Haklarını Koruma Yolları
Çalışanların, kayıt dışı çalıştırıldıklarını veya kazançlarının eksik bildirildiğini düşündüklerinde başvurabilecekleri birçok yol olduğunu vurgulayan Tekin, "PTT'den alınan e-devlet şifresi ile ya da Alo 170 Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi üzerinden durumlarını kontrol edebilirler" dedi. Ayrıca, ihbar ve şikayetlerin SGK il müdürlüklerine veya CİMER'e yapılabileceğini belirtti. Bu tür bilgilendirme ve denetim mekanizmalarının işçilerin haklarını koruma altına almak amacıyla kurulduğunu ifade etti.
Yabancı Uyruklu İşçi Çalıştırmanın Kuralları
Son olarak, yabancı uyruklu işçi çalıştırma konusunda da önemli bilgiler veren Tekin, "Yabancı uyruklu işçilerin çalıştırılması durumunda önceden çalışma izni alınması zorunludur. Çalışma izni olmayan yabancı uyruklu bir işçi çalıştırmak, işverene 56 bin 752 TL idari para cezası gibi ağır yaptırımlar getirir" dedi. Tekin, yabancı işçilere ödenecek ücretin asgari ücret seviyesinin altında olmaması gerektiğini de belirtti. Haber-İHA-