Kilis'in Başmağara köyünde, bakımsızlık yüzünden yıkılmak üzere olan ve tahminen 300 yıl öncesine dayanan bir Osmanlı çeşmesi, tarihine sahip çıkılmasını bekliyor. Bu çeşme, sadece suyun değil, aynı zamanda köyün tarihini de içinde barındırıyor. Ancak zaman ve ihmal, bu tarihi yapıyı adeta yok olma noktasına getirdi.
Tarihin Derinliklerinden Gelen Çağrı: Restorasyon Zamanı
300 metre uzunluğundaki ve 20 metre derinliğindeki su kanalları, tarihi havalandırma tünelleri ve 10 adet kuyudan oluşan bu eser, köy sakinlerinin ve muhtarın çabalarına rağmen hala kurtarılmayı bekliyor. Osmanlıca kelimelerle süslü çeşmenin üzerindeki çatlaklar ve çevresinde biriken çöp yığınları, zamanla bu tarihi mirasın ihtişamını gölgelemiş durumda.
Bir Köyün Tarihine Yolculuk: Başmağara Köyü ve Su Mirası
Başmağara Köyü Muhtarı Ali Rıza Açıkel'in anlattığına göre, bu tarihi çeşme ve su kanalları yaklaşık 300 yıl önce, köyde yaşayan yaşlı bir kadının yeşil bitkilerin arasında su bulmasıyla keşfedilmiş. Köy sakinleri, su ihtiyacını gidermek amacıyla kuyular kazmış ve bu tarihi su yollarını oluşturmuşlar. Ancak zaman içerisinde tüneller kendi kendini imha ederek kullanılamaz hale gelmiş.
Muhtarın Çabaları ve Karşılaşılan Zorluklar
Muhtar Ali Rıza Açıkel, muhtar olduktan sonra çeşmenin onarımı için gerekli adımları atmış ancak teknolojik imkanlara rağmen eski ustaların el emeğiyle yaptığı bu yapıyı tam anlamıyla restore edebilmek mümkün olmamış.
Açıkel, köyün ve çevrenin tarihi mirasını canlandırmak, suyunu tekrar akıtabilmek ve ecdadın emeğine sahip çıkmak istediklerini belirtiyor. Ancak, günümüz teknolojisi ile bile eski ustaların başardığı bu tarihi yapıyı yeniden hayata geçirmek büyük bir meydan okuma olarak kalmaya devam ediyor.
Geleceğe Miras: Tarihi Çeşmenin Restorasyonu
Bu tarihi çeşme ve su yollarının restorasyonu, sadece bir köyün su ihtiyacını değil, aynı zamanda köyün ve bölgenin kültürel mirasına sahip çıkma ve onu gelecek nesillere aktarma ihtiyacını da gündeme getiriyor. Köy sakinleri ve muhtar, bu tarihi yapıyı aslına uygun şekilde restore ederek hem tarihe ışık tutmak hem de bu tarihi su yollarını yeniden kullanılabilir hale getirmek istiyor.
Tarih, kültür ve doğa bir arada düşünüldüğünde, Başmağara köyündeki bu Osmanlı çeşmesinin restorasyonu, yalnızca bir köy İHA