Siirt'in Tillo ilçesi, biyolojik çeşitlilik açısından zengin bir endemik tür olan Siirt adaçayına (Salvia Siirtica) ev sahipliği yapıyor. Sinep köyü mezarlığında yetişen bu tür, dünyada sadece bu bölgede bulunuyor ve nesli kritik tehlike altında.
Endemik Bir Türün Özellikleri
Siirt Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Başkanı Doç. Dr. Mehmet Fidan'a göre, Siirt adaçayı, ballıbabagiller familyasından olup, ülkede bulunan adaçayı türlerinin yarısından fazlasının endemik olduğu bir aileye mensup. Fidan, "Siirt adaçayı, lokal endemik türlerden biridir. Yeryüzünde sadece Siirt'te belirli bir noktada yayılışı bulunmaktadır" dedi ve türün yılda sadece 15-20 gün çiçek açtığını belirtti.
Tehlike Altındaki Bir Türün Korunması
Siirt adaçayı, Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) kriterlerine göre kritik tehlike altında ("CR") sınıflandırılıyor. Bu durum, türün yalnızca kısıtlı bir alanda bulunması ve popülasyonunun düşük olması nedeniyle koruma altına alınmasını zorunlu kılıyor.
Cezai Yaptırımlar ve Koruma Çabaları
Fidan, Siirt adaçayını koparmanın 387 bin 141 lira cezayla sonuçlanacağını ifade etti. Bu ağır ceza, türün korunması için alınan önlemleri ve endemik türlerin yok olma riskine karşı gösterilen ciddiyeti yansıtıyor.
Mezarlıkta Bir Doğa Harikası
Doç. Dr. Mehmet Fidan, adaçayının bulunduğu alanın bir köy mezarlığı olması sebebiyle doğal koruma altında olduğunu belirtti. Mezarlıkların, bitkilerin korunması için önemli alanlar olduğuna dikkat çekerek, "Bu bitkinin doğal yayılış alanı bir mezarlık. Doğal olarak da koruma altında olan bir tür olarak hesaplıyoruz" diye ekledi.
Siirt adaçayının korunması, hem biyolojik çeşitliliğin sürdürülmesi hem de tıbbi ve aromatik bitkiler araştırmaları için büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, yerel ve ulusal düzeyde koruma çabaları devam etmektedir. AA