Yeniden Refah partisinin 06.08.2024 yapılan belediye meclis toplantısında Siverek kalesinin onarılması ile ilgili Meclis önergesi vererek gerekli olan çalışmaları başlatmasını istedi.
Yeniden Refah Partisi Siverek İlçe Başkan Yardımcısı Siyasi Ve Hukuk İşler Başkanı Mehmet Kılıç Siverek Kalesininin onarılması adına vermiş olduğu meclis önergesinde gerekli çalışmaları başlatılması yönünde girişimde bulundu.
Assurlulardan Günümüze Uzanan Tarih
Her köşesi tarih kokan Siverek Kalesi, geçmişi Assurlulara kadar uzanan eşsiz bir mirastır. Yığma bir tepe üzerine kurulan bu muazzam yapı, büyük kesme taşlarla inşa edilmiş ve şehrin merkezinde adeta bir zaman kapsülü olarak yer alır. Eski Konttopolis olarak da bilinen Siverek, kalenin koruma amaçlı olarak yapıldığı dönemlerden itibaren pek çok savaş ve dönüşüme tanıklık etmiştir.
Sırlarla Dolu Dehlizler
Yerden 30-35 metre yükseklikte majestik bir şekilde yükselen Siverek Kalesi'nin altında sığınakların bulunması, kale eteklerinde yapılan evlerin temel kazıları sırasında keşfedilen dehlizlerle bir kez daha kanıtlanmıştır. Bu dehlizlerin ne amacıyla yapıldığı ve tarihte hangi olaylarda kullanıldığı ise hâlâ bir muammadır.
Bizans ve Osmanlı'nın Kale Üzerindeki İzleri
Kale, zamanla farklı uygarlıkların elinde birçok kez tamir edilmiş ve kullanılmıştır. Bizanslılar döneminde, Arap saldırılarına karşı kale tamir edilerek tekrar kullanıma alındı. Osmanlı İmparatorluğu döneminde de kale, stratejik bir öneme sahip olarak tamir görmüştür.
İhya Çalışmalarının Durumu
Tarihi oldukça eskilere dayanan Siverek Kalesi, Sit alanı ilan edildikten sonra Siverek Belediyesi tarafından uzun yıllardır çevre düzenlemesi, onarım ve civardaki sonradan eklemlenen ve görüntüyü bozan yapılaşmaları (avlulu evler ve dükkanlar) kaldırma çalışmaları yürütülmektedir. Ancak söz konusu çalışmalar oldukça yavaş ve bir o kadar da ehil olmayan kişilere yaptırılmaktadır. Çünkü 20 yılı aşkındır ihya edilmesi ve Siverek’e kazandırılması planlanan Tarihi Siverek Kalesinin günümüzde halen yarısı bile tamamlanamamıştır.
Deprem ve Doğal Etkenler
Örneğin, yıkılma ve döküntüleri önleme amaçlı yapılan ihata ve güçlendirme duvarları bile 6 Şubat 2023 depreminde hasar alıp tahrip oldu, hatta yıkılan duvarlar bile oldu. Hal böyleyken bu güzelim tarihi eserin ihyası pek mümkün görünmüyor. Çünkü geçen zaman içinde Siverek kalesi dış etmenlerin etkisiyle her geçen gün yok olmaya doğru gitmektedir.
Ağaçlandırma ve Diğer Girişimler
Yine başka bir örnek vermek gerekirse, kale de toprak kaybını ve kaymasını azaltmak amacıyla 8-10 yıl önce ağaçlandırma çalışması yapılmış, yüzlerce ağaç dikilmişti. Bu ağaçlar için 2-3 yıl gibi çok kısa süre göstermelik sulama ve bakım faaliyetleri yürütüldü. Bu süre zarfında ağaçlar yeşerdi, büyüdü. Tam minik bir ormana benzeyeceği dönemde nedendir bilinmez, bakım çalışmaları kesildi ve kendi haline terkedildiği için yüzlerce ağaç kurudu ve tekrar eski çorak haline geldi.
Orijinal Duvarların Korunması
Ayrıca kalenin orijinal duvar kalıntılarından zaten % 2-3 oranında kalmış olmasına rağmen ve bu duvarların da yıkılma ve yok olma tehlikesi altında olmasına rağmen, yıllardır duvarları koruma altına alma veya yok olmasını engelleme adına herhangi bir girişimde bulunulmadı. Dolayısıyla eşine ender rastlanacak bir mimari dehayla yapılmış olan ve günümüze kadar ayakta durmayı başarmış duvar kalıntıları kendi haline terk edilmiş ve bir tarihi değerin daha yok olmasına yıllarca göz yumulmuştur.
Acil Kurtarma Gereksinimi
Bu nedenle bu ender tarihi eserimizin ihyası ve kurtarma çalışmalarının hızlandırılması ve bir an önce Siverek’e kazandırılması elzemdir, acilen tamamlanması gereken bir çalışmadır. Haber Mahmud Nedim GOZELEK