SİVEREK NEDİR?

Siverek Süveyda’dır,

Süveyda kalbin en değerli yerinde siyah bir noktadır.

Yazılanlar tarihe düşen nottadır.

Siverek;

Kara taştır,

Kara topraktır,

Kara bahttır,

Mezopotamya’dır,

Suyu serttir,

İnsanı sert; bir kısmı merttir,

Bazen derttir,

Bazen merhamettir,

Kavgaların şehridir,

Kan davasıdır,

Başlık parasıdır,

Kimine “Haho”,

Kimine “Tilili” dir,

Siverek;

Kürt’tür, Türk’tür, Arap’tır, Zaza’dır,

Başkenttir, sancaktır, vilayettir, köydür, kazadır!

Suk’tır, bajar’dır, şehirdir,

Yahudilerin evidir,

Hasan Çelebi mahallesinde yıkılmış kilisedir,

Göçtür,

Ağıttır,

Sürgün yiyenlerin şehridir!

Kayıp kişidir,

Mevsimlik işçidir,

Az gelir, çok çocuktur,

Seré bıné érdédir,

Siverek;

Kimlikte Müslüman’dır,

Gâvuru yok sayılır!

Feodaldir,

Ağadır,

Şeyhtir,

Kabiledir,

Ailedir,

Kekodur,

Kirvedir,

Tırşıkcıdır, bulgurcudur, mürittir,

Şehir çocuğudur, gündidır, halktır,

Mehkumdır,

Eşkıyadır,

Sevdası gizlidir,

Siverek;

Bazılarına çığlık, bazılarına zılgıttır,

Qürredir,

Taşa mermi sıkandır,

“Benim kim olduğumu bılimısen?”

Kondurası sivri burun, top yumurtadır,

Kaburgası kalındır,

Şittir,

“Düşmana göster geri çekil!”

Talazoktur,

Teké gülle tevlehevdir!

Siverek;

İrfan gazetesidir,

Lisedir; telebedir,

Telebe de lisedir,

Yatılı okulda kimsesiz yetimdir,

Türk özü, Gazipaşa, Devrim okuludur,

Şair İbrahim Refettir,

Elli çeşit devrimcidir!

Rêzdardır,

Yılmaz Güneydir,

Mehmet Uzundur,

Şivan Perwerdir,

Faik Bucaktır,

Biraz da Ahmet Ariftir,

Dengbej Şükrü İzol, Ayıbé küçük ömeradır…

Klamdır, çiroktur, erbanedir,

Şıvandır, bıllurdır,Bılurvandır,

İsimsiz kahramanların yattığı yerdir…

Çift isimlerin yaşadığı şehirdir…

Siverek;

Paketçi Xellodur,

Davulcu Rızodır,

Zurnacı Hüskuttur,

Kahveci Paşadır,

Tenekeci Yaşardır,

Adanalı Hüséndir,

Bisikletçi lalodur,

Kebapçı Sefodur,

Kalaycı Hemodur,

Ayrancı xalé Remodur,

Xalé Velatodur,

Usta Yanédir

Siverek;

Kaçak çay, kaçak tütün, mırradır,

Arnavut taşlı küçedir,

Kanlı kuyu meydanıdır,

Cirit meydanıdır,

Duza Hec Ayıbadır,

Gümrük Xanıdır,

İspahi pazarıdır,

Hacı Abuzer Xanıdır,

Cincikli hamamdır,

Abdal ağa hamamıdır,

Yer altı hamamıdır,

Qüncıktır,

Küllüktür,

Xandır,

Külxandır,

Qazocağıdır,

Siverek;

Asurîlerden beri kala’dır,

Cudi Paşa konaxıdır,

Şeytan küçesidir,

Ahmedé émrominin sinemasıdır,

Şeref sinemasında Yılmaz Güney,

Petrol sinemasında Cüneyt Arkın,

Ordu sinemasında Ayhan Işıktır,

Kale boğazıdır,

Şire pazarıdır,

Serap çeşmesidir,

Hacı piyardır,

Esmer çayıdır,

Ot pazarıdır,

Bavuştır, bavuşta kepirdir,

Tıxdemirdir,

Kormışkandır,

Siverek;

Koçali Baba da ziyaret,

Kâfur Dede de türbedir,

Sulu Camidir,

Nigar düzüdür,

Yanbakan mehlesidir,

Helalino, delalinodur,

Kor Remodur,

Ordu mehlesinde sapandır,

Şimdi, beline taktığı ile yatandır,

Bira Şéxdir,

Kara çöldür,

Kara Camiidir,

Xıllık mehlesidir,

Kelok mehlesidir,

Siverek;

Toprak damdır,

Dam üstünde tahttır,

Damın direkleri mağdır; mertektir,

“Gülé damdan gel”

Kantarmalı evdir, zérzemindir, eyvandır, maskandır…

Cumbalı, lahit taşlı; hevşli evdir, eniktir…

Sıving, loğ, loğdır, locın, çortın, çırronek’tir,

“Hevt çırronek buyı yek!”

Argun’dur, kürsüdür, sobadır,

Eşiktir, eşik içinde beşiktir,

Zaroktur,

Qeçektir, ıskıjeka suridır…

Çuldur, çaputtur, keçedir,

Eşekte palıktır,

Duvarda xalıdır,

Düğünde xelattır,

Yüzde deqtir,

İbrıxtır, legendir,

Delluca’dır, usıbé tutandır, hecheciktir, vaviktir, küllidir…

Çıkçıko’dur, havalıdır,

Eski xas (marol) baxçadır,

İspanyol paça pantılondur,

Siverek iki yoldur; biri sağ, biri soldur,

Bu küçe uzun küçedir,

Diğeri küçe çıkmazdır,

Madar, dink, destar, Qerraştır,

Siverek;

Şehir kulübüdür,

Hürriyet caddesidir,

Lezgo’nun parkıdır,

Başak kulübünde rakıdır,

Kengerdir; ağbandır, pırpırım, yarpuz, rışvattır…

Sadeyağ, Karacadağ pirincidir…

Dipsor, encur, pırçıklı, frenktir…

Nané tirédir, katmadır, ketedir, külüncedir, nané goşttır…

Meyremxorttur,

Küzzülkürt’tür,

Mırazdır,

Tiré piyadır,

Zıngıl tatlısıdır, xalbur xürmasıdır, künci mottur, qeyğanedir, şolıkidır, Cemile’dir…

Cici bicidir, mehcumlu şekerdir,

Çarşı ekmeğidir, tavadır, nardandır, sımaktır, çortandır…

Tırşıktır; danuk, keşkek, pıtpıt, sulu tepik, hedik, xıllo tırşıktır…

Qetine ve Ğerzınoda meyxoş nardır,

Hacı xıdırdır,

Gol hüttodur,

Kaxniya Selimdir,

Eyvanattır,

Çemmé çamédir,

Mezelé sıpidır,

Siverek;

Bağdır, bahçedir, bostandır,

Bağbancıdır,

Çırpıdır, serpenedir,

Şire taşıdır,

Bağbozumu, kerge, bulamaçtır; kesme, kırma, bastık, sucuktur…

Ağbanki, kızılbanki, ta’nebi, şire üzümdür…

Bazen iki gözümdür!

Mavi çarşaflı kadındır,

Çit, şifon, leçektir…

Ondölyeci Bedriye’dir,

Saniye bacodur,

Şefo abladır,

Pankılottur,

Kabardin şalvarlı erkektir,

Acem kuşağıdır, sakodur,

Kırk düğme yelek, sekiz köşeli şapkadır,

Cambazdır, mezattır,

Berandır, poz berandır,

Karacadağ da Koçer, köyde süt sağan berivandır,

Bayramda leyli beşik’tir, halkadır, çekiliştir…

Pata dabancasıdır,

Siverek;

Spordur,

Kaleci Dağodur

Şeşnandır,

Dayı Neşodur,

Kara Mıçodur,

Topçu Kâfurdur,

Nakip ustadır,

Siverek;

Folklordur,

Lorke, duzo, grani, çepik, delilodur…

Siverek;

Çocuktur; oyundur,

Papel’dir; debbé, tol-çıbıx, gülle cincıx, lehet kozadır,

Deleme, kolçu kaçakçı, debbé, dello daştır…

Siverek;

Akıllıdır, delisi yoktur!

Cemalodur,

Bıléttir,

Kusex Ayıptır,

Deli Seferdir,

Ecodur,

Kefodur,

Mıstodur,

Kıymalıcı Deli Remodur,

Şuhut ağadır,

Abdodur,

Deli Sılodur,

Celo cirto ispirtodur…

Paytondur; arkaya yağlı kırbaçtır!

Evlerde; haver goşt, haver mast; haver dev bı pera’dır,

Siverek;

Fırattır,

Fırat’ta batan kayıktır; ölen candır!

Feribottur,

Takorandır,

Nissibi köprüsüdür,

Karacadağ’dır,

Kayak merkezidir,

Cehennem deresidir,

Susuz köydür,

Hasrettir, sevdadır,

Tarihtir, Coğrafyadır, üç bilinmeyenli denklemdir!

Şimdilerde paradır; parada ciğerdir!

Siverek;

Harmandır,

Yarıcıdır,

Sekiz- On beştir!

Buğdaydır, mercimektir, arpadır,

Oda arpa çarpadır!

Velhasıl eski tas eski hamamdır,

Dışarıda sessiz, içeride kahramandır,

Siverek’te Siverekliyi arayandır,