Yaygın Bir Yanılgı: Uykusuzluk ve Hastalık İlişkisi
Çoğu insan uykusuzluğu bir hastalık olarak görse de, Yataş Uyku Kurulu Üyesi ve Nörolog Prof. Dr. Hakan Kaynak'a göre durum farklı. Uykusuzluk, aslında pek çok hastalığın belirtisi olabilir. Toplumun büyük bir bölümü hayatının bir döneminde uykusuzluk deneyimi yaşarken, bu durumun altında yatan gerçek hastalıkları anlamak tedavinin en önemli adımıdır.
Uykusuzluk Neden Olur?
Prof. Dr. Kaynak, uykusuzluğun birçok sebebi olduğunu belirtiyor. Kalp ve solunum sistemi hastalıkları, psikiyatrik rahatsızlıklar, ilaçlar ve alkol kullanımı uykusuzluğa neden olabilir. Özellikle "psikofizyolojik uykusuzluk" adı verilen tür, endişe ve stresle tetiklenir. Kişiler uyuyamama korkusuyla uyumaya çalıştıklarında, bu endişe uykusuzluğu daha da kötüleştirebilir.
Uykusuzluğun İlaçla Tedavisi ve Yan Etkileri
Uykusuzluk tedavisinde yaygın olarak kullanılan uyku ilaçları, bazen daha fazla soruna yol açabilir. Prof. Dr. Kaynak, bu ilaçların bağımlılık, tolerans gelişimi ve ertesi gün yorgunluğa neden olabileceğini açıklıyor. Ayrıca, bu ilaçlar uykunun kalitesini düşürebilir ve huzursuz bacak sendromu gibi diğer uyku sorunlarını tetikleyebilir.
Huzursuz Bacak Sendromu ve Uykusuzluk
Huzursuz bacak sendromu, bacaklarda hissedilen tarif edilemeyen bir rahatsızlık nedeniyle sürekli hareket etme ihtiyacı hissetme durumudur. Bu durum, kişilerin uykuya dalmasını zorlaştırır ve gece boyunca sık sık uyanmalarına neden olur.
Çocuklarda Uykusuzluk ve Uyku Hijyeni
Prof. Dr. Kaynak, çocuklarda uykusuzluğun önemli bir nedeninin uyku hijyenine dikkat edilmemesi olduğunu vurguluyor. Çocukların genetik olarak belirlenen uyku saatlerine dikkat etmeleri önemli. Aksi takdirde, özellikle baykuş özellikleri taşıyan çocukları erkenden yatırmak, uykusuzluk problemlerine yol açabilir.
Çocukları erkenden uyumaya zorlamayın!
Uykusuzluk sorununda önemli nedenlerden birinin de uyku hijyenine dikkat edilmemesi olduğunun altını çizen Prof. Dr. Kaynak, “Hastalar uykuları ile uyku süresi, uyku saati gibi genetik olarak belirlenmiş özelliklere dikkat etmeden kendi istedikleri süre ve saatte uyumaya çalıştıklarında da uykusuzluk ortaya çıkabilir. Bu konuda önemli bir nokta çocukların uykusuzluğudur. Çocuğun genetik olarak belirlenmiş uyku saatlerine dikkat etmeden örneğin baykuş özellikleri taşıyan bir çocuğu erkenden uyumaya zorlamak, çocukta uykusuzluğun başlamasına sebep olmaktadır. Sonuç olarak uykusuzluk düşünüldüğü gibi tedavi edilmesi zor bir sorun değildir. Yapılması gereken bu durumu bir belirti olarak kabul edip, altında yatan hastalık veya çoğunlukla olduğu gibi hastalıkları saptamak ve onları tedavi etmek olmalıdır”
diyor.
Sonuç olarak, uykusuzluk bir hastalık değil, tedavi edilebilir bir belirtidir. Altında yatan sebeplerin doğru tanısı ve tedavisiyle, bu sorunun üstesinden gelmek mümkündür.