Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, Haziran ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık bazda %1,64, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise %1,38 artış gösterdi. Yıllık enflasyon oranı ise tüketici fiyatlarında %71,6, yurt içi üretici fiyatlarında ise %50,09 olarak gerçekleşti. Peki, bu veriler ne anlama geliyor ve enflasyon yavaşlamaya devam edecek mi?
Enflasyon Rakamları Açıklandı
Haziran ayı enflasyon verilerinin açıklanmasıyla birlikte, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, yılın ikinci yarısında enflasyondaki azalmanın hızlanarak devam edeceğini öngördüklerini belirtti. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise dezenflasyon sürecinin başladığını ifade etti. Mayıs ayında TÜFE %3,37 artış göstermiş, yıllık bazda ise %75,45 seviyesine ulaşmıştı.
Uzman Görüşleri ve Beklentiler
AA Finans analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, enflasyon için dışsal unsurların yukarı yönlü etkide bulunmaya devam ettiğini belirtti. Bürümcekçi, kurların ılımlı seyrinin devamı, ücretler, yönetilen fiyatlar ve emtia fiyatlarında belirgin bir şokun gözlenmemesi durumunda enflasyon aylık eğiliminin yavaşlamasını sürdürebileceğini söyledi.
"Kurların ılımlı seyrinin devamı, ücretler, yönetilen fiyatlar ve emtia fiyatlarında belirgin bir şokun gözlenmemesi durumunda enflasyon aylık eğilimi yavaşlamasını sürdürebilir."Bürümcekçi, küresel çapta emtia fiyatlarının, özellikle petrol fiyatlarının seyrinin enflasyon açısından ana belirleyicilerden biri olmaya devam edeceğini öngörüyor. CRB tüm emtialar endeksinin dolar bazında yılbaşından bu yana %13,5, son bir yıllık dönemde ise %1 artış kaydetmesi dış kaynaklı enflasyonist baskıların güçlendiğini gösteriyor.
Yerel ve Küresel Dinamikler
Yerel seçimler sonrası güçlü ters dolarizasyon eğilimi, yabancı portföy girişi ve döviz kurlarında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) kontrolündeki seyrin devamı ile haziran ayında kur sepeti ortalama artışı %0,7 ile sınırlı kaldı. Yılbaşından bu yana kur sepeti birikimli artışının %9,5 ile aynı dönem enflasyonun belirgin altında seyretmesi, döviz kurlarının dezenflasyon hedefine yardımcı olmaya devam ettiğini göstermektedir.
Bürümcekçi, iç talebin henüz sınırlı güç kaybetmesinden dolayı üreticilerin maliyet artışlarını tüketiciye yansıtmaya devam edebileceğini aktardı. Parasal sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üzerindeki gecikmeli etkileri ve TL’de reel değerlenme eğiliminin devamı ile enflasyon ana eğiliminin yavaşlama eğilimini sürdürebileceğini söyledi.
"Enflasyonun 2024 sonunda %45 seviyesine gerilemesi bekleniyor."Bu doğrultuda, politika faizinin uzun süre %50 seviyesinde korunacağı ve bu sürenin uzunluğunun ise enflasyon eğilimi ve enflasyon beklentilerinin TCMB'nin senaryosuna uyumuna bağlı olacağı öngörülüyor.
Uluslararası Görüşler ve Değerlendirmeler
Bluebay Varlık Yönetimi Gelişen Piyasalar Kıdemli Stratejisti Timothy Ash, enflasyonun baz etkisinin de etkisiyle yavaşladığını belirtti. Ash, bu yavaşlamanın Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek'in programının işe yaradığının bir kanıtı olduğunu ifade etti.
"Ekonominin, parasal, mali sıkılaştırma ve güçlü lira ile yavaşlaması nedeniyle enflasyonun aşağı yönlü sürprizler yapmaya devam edeceğini düşünüyorum."In Touch Capital Markets Kıdemli FX Analisti Piotr Matys ise olumlu baz etkisi ve iç talebin zayıflamasıyla bundan sonraki aylarda enflasyonun daha fazla yavaşlayabileceğini vurguladı.
Sonuç ve Beklentiler
Genel olarak, uzmanlar enflasyonun yavaşlamaya devam edeceğini öngörüyor. Dışsal unsurların etkisi, iç talep ve küresel emtia fiyatlarının seyri, enflasyonun gelecekteki seyrini belirleyecek ana faktörler arasında yer alıyor. Türkiye'deki para politikalarının ve ekonomik programların başarısı, enflasyonun düşüş eğiliminde kalmasını sağlayabilir.AA