Gerilim Neden Tırmanıyor?
Lübnan-İsrail sınırında son dönemde yükselen tansiyon, geniş çaplı bir savaşı tetikleme potansiyeli sebebiyle bu bölgeye yönelik ilginin artmasına neden oldu. Hizbullah’ın İsrail’i hedef alan saldırıları, Aksa Tufanı Operasyonu’nun hemen ertesi günü başladı ve geçtiğimiz 8 ay boyunca yaklaşık 400 Hizbullah askeri hayatını kaybetti.
Düşük dozlu başlayıp zamanla ivme kazanan bu savaşta Hizbullah’ın ana stratejisi, İsrail’i kuzey cephesinde oyalayarak işgal güçlerinin odağını bölmek üzerine kurulu oldu. Bu sayede Hizbullah, hem İsrail’in Gazze’ye tüm gücüyle saldırmasını engellemeyi hem de Filistinli direniş gruplarının üzerindeki baskıyı hafifletmeyi amaçlıyor.
Direniş Ekseni İttifakı
7 Ekim’den bu yana tam kapasiteli bir savaşa girmeye taraf olmadığını açıklayan Hizbullah, bir yandan Lübnan’ın yerel şartlarından kaynaklı olarak temkinli davranırken diğer yandan Gazze sahasındaki gelişmelere göre angajman kapasitesini artıran bir yol haritası takip ediyor.
Hizbullah’ın Lübnan’da aynı zamanda siyasi bir parti olduğu hesaba katıldığında bu temkinli tutumunun anlaşılır bir tarafı olduğunu söyleyebiliriz.
Lübnan’ın ağır ekonomik ve siyasi krizler yaşadığı bir dönemde, yerel aktörlerin herhangi birinin "maceraya atılması" durumunda, ülkedeki sorunların tüm maliyetinin bu aktöre fatura edilmesi kaçınılmaz görünüyor.
İsrail İçin Hizbullah Tehdidi Ne Anlama Geliyor?
İsrail açısından da Hizbullah’ın durdurulması önemli bir güvenlik sorununa dönüşmüş durumda. Güney Lübnan’dan yapılan saldırılar sebebiyle İsrail’in kuzeyinde hayat neredeyse tamamen durmuş halde. Pek çok yerleşimcinin bu bölgeleri terk etmek zorunda kalması, füzeler, ağır silahlar ve insansız hava araçlarıyla İsrail birliklerine zaiyatlar verilmesi Hizbullah’ın caydırıcılık gücünün İsrail kamuoyunda tartışılmasına neden oldu.
Lübnan’a yönelik savaş senaryosunda denklemin sadece savaşan taraflardan ibaret olmadığını da göz önünde bulundurmak gerekiyor. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in "Dünya ikinci bir Filistin’i kaldıramaz" ifadesinde de karşılık bulduğu üzere, bu savaşın hem bölgesel bir boyut kazanma riski hem de büyük çaplı yıkımlara neden olma ihtimali herkes tarafından görülüyor.
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile görüşmesi sırasında "Hizbullah ile diplomasiyi tercih edeceklerini" açıklamak zorunda kalması bu konudaki ABD telkinini de gösteriyor.
İki Senaryo
İsrail’in Lübnan’a savaş açması durumunda iki senaryo öne çıkıyor. İlkinde İsrail, kamuoyunu yatıştırmak ve kuzey kesimindeki çaresizliğinin üstünü örtmek için Lübnan’a dar kapsamlı bir operasyon yapabilir. Bu durumda, kendisini askeri kapasite bakımından oldukça geliştirmiş bir Hizbullah ile kara savaşı yürütmenin maliyeti yüksek olacaktır. İkinci senaryoda ise, Lübnan’a ABD ve Körfez ülkeleri desteğiyle geniş kapsamlı bir savaş başlatılabilir. Düşük bir ihtimal olsa da bu senaryonun cari olması halinde, İran ve bölgedeki diğer devlet dışı aktörlerin de sürece dahliyle savaşın bölge çapında genişlemesi işten bile olmayacaktır.
Sonuç
Sonuç olarak, Gazze Savaşı sürdüğü müddetçe Hizbullah’ın saldırılarının dozunu tedricen artıracağını söylemek yanlış olmayacaktır. Bu caydırıcılığın İsrail tarafındaki karşılığı ise denklemdeki değişkenlere dönük yapılan hesaplamalarla ilişkili olacaktır. Tüm ihtimallerin masada olduğu bu denklemin yeni bir Temmuz Savaşı ihdas etmesi, Gazze cephesinin genel olarak kapanmasını sağlamakla birlikte, Orta Doğu’ya çok daha büyük bir ateşin sıçramasına neden olabilir.AA
