İskambo Pekmezinin Tarihi ve Önemi
Siirt’in Şirvan ilçesine bağlı Ormanbağı köyü, yüzyıllardır iskambo pekmezi üretimi ile biliniyor. Köylüler, geçim kaynağı olan bu pekmezi geleneksel yöntemlerle hazırlayarak doğallığını koruyor. İskambo pekmezi, özellikle bölge halkı için önemli bir besin kaynağı olmasının yanı sıra, yıllardır süregelen bir kültürel miras olarak da dikkat çekiyor.
Bağlardan Toplanan Üzümler Pekmeze Dönüşüyor
Pekmezin yapım süreci, Ormanbağı köyünde yetişen kaliteli üzümlerin toplanmasıyla başlıyor. Üzümler özenle ezilerek suyu çıkarılıyor ve bu su büyük kazanlarda kaynatılmaya başlanıyor. Kaynama işlemi sırasında meşe odunundan elde edilen kül ekleniyor, bu da pekmezin temiz ve berrak olmasını sağlıyor. Ardından soğuyan pekmez yeniden süzülerek kaynatılıyor ve yoğun bir kıvama getiriliyor.
Mahmut Tanrıyatapan: “Geleneksel Yöntemlerden Vazgeçmiyoruz”
İskambo pekmezi üreticilerinden Mahmut Tanrıyatapan, pekmez yapım sürecini şu sözlerle özetliyor: “Önce üzümleri ezerek suyunu çıkarıyoruz, ardından kazanda kaynatmaya başlıyoruz. Köpüğü alıp sürahilere aktarıyor, daha sonra süzüyoruz. Son aşamada tekrar ateşte kaynatıyoruz.” Mahmut Tanrıyatapan, bu yöntemin nesiller boyunca süregelen bir gelenek olduğunu ve hiçbir kimyasal katkı maddesi kullanmadıklarını vurguluyor.
Meşe Odunu Külü ile Doğal Temizlik
İskambo pekmezinin en önemli özelliği, yapımında kullanılan meşe odunu külü. Üreticilere göre, kül kullanılmadan pekmez berrak ve temiz olmuyor. Mahmut Tanrıyatapan, “Kül olmasa pekmez bulanık kalır, doğru şekilde süzülmez. Bu yöntem yaklaşık 200 yıldır bu köyde uygulanıyor” diyerek, pekmezin tamamen doğal yöntemlerle üretildiğini belirtiyor.
Pekmezin Yapım Süreci ve Emek
İskambo pekmezi, uzun ve zahmetli bir süreçle üretiliyor. Üzüm suyu büyük kazanlarda saatlerce kaynatılıyor, ardından süzülen pekmez ikinci kez kaynatılarak istenilen kıvama getiriliyor. Bu süreçte kullanılan doğal malzemeler, pekmezin lezzetini artırıyor ve koruyucu madde kullanılmadan raf ömrünü uzatıyor.
Geleneksel Pekmez Üretimi Yaşatılıyor
Ormanbağı köyü halkı, pekmez üretimini sadece geçim kaynağı olarak değil, aynı zamanda bir kültürel değer olarak görüyor. Yüzyıllardır süregelen bu gelenek, modern üretim yöntemlerine karşı direnç göstererek devam ediyor. Doğal ve katkısız olan iskambo pekmezi, köyün en önemli tarımsal ürünü olma özelliğini sürdürüyor. İHA
