Amida Höyük’te Tarihin Derinliklerine Yolculuk
Diyarbakır’da, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan Amida Höyük’te gerçekleştirilen kazılarda, “Çanakkale Savaşı” rozeti gün yüzüne çıkarıldı. Amida Höyük, Hurri-Mitannilerden Osmanlı’ya kadar birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan önemli bir arkeolojik alan olarak biliniyor. Dicle Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İrfan Yıldız liderliğinde 2018 yılında başlatılan kazı çalışmaları, bölgenin zengin tarihini gün yüzüne çıkarmaya devam ediyor.
Çanakkale Savaşı Rozeti: İlk Orijinal Buluntu
“Son çalışmalarda bulduğumuz Çanakkale Savaşı rozeti, Osmanlı dönemine ait özgün bir parça olması nedeniyle büyük önem taşıyor,” dedi Prof. Dr. İrfan Yıldız.
Kazılar sırasında bulunan rozet, 1. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale’de savaşmış ve gazi ya da şehit olmuş askerler için verilen bir madalya olarak tanımlanıyor. Rozetin 4.2 santimetre boyunda, 2.7 santimetre genişliğinde ve 6 gram ağırlığında olduğu belirlendi. Rozetin ön yüzünde, ellerinde silah taşıyan iki Osmanlı askeri ve gökyüzünde parlayan ay ve yıldız simgeleri yer alıyor. Alt kısmında ise Osmanlıca yazılmış “Çanakkale Savaşı Yadigarı” ibaresi bulunuyor.
Amida Höyük’teki Diğer Buluşlar
Amida Höyük’te yapılan kazılarda sadece Çanakkale Savaşı rozeti değil, aynı zamanda 1800 yıllık su kanalları, kalorifer sistemi, yaklaşık 1700 yıllık mezar odaları, 1. Dünya Savaşı’ndan kalma 782 el bombası ve 800 yıllık mermer parçaları gibi birçok önemli buluntu da ortaya çıkarıldı. Bu buluntular, bölgenin tarihboyunca ne denli önemli bir yer olduğunu ve farklı medeniyetlerin izlerini taşıdığını gösteriyor.
Kazı Çalışmalarının Geleceği ve Önemi
Prof. Dr. Yıldız, kazı çalışmalarının halen devam ettiğini ve bu yıl Artuklu Sarayı’nın kabul salonunun güneyindeki odada ile Saraykapı ve Kral Yolu arasındaki alanda yoğunlaştığını belirtti. “Bu yıl ki çalışmalarda birçok buluntuya rastladık ve her bir keşif, geçmişin derinliklerine dair daha fazla bilgi edinmemize yardımcı oluyor,” dedi. Amida Höyük’ün batısı ile batı surlar arasında kalan kısımda yürütülen çalışmalar, geleceğe yönelik miras projeleri kapsamında büyük önem taşıyor.
Çanakkale Savaşı Rozetinin Tarihi ve Anlamı
Çanakkale Savaşı rozeti, 21 Teşrinievvel 1330 (3 Kasım 1914) tarihinde başlayan düşmanın ilk saldırısı ve 21 Kanunuevvel 1331 (3 Ocak 1916) tarihinde Çanakkale’den rücuatı ile bağlantılı olarak tasarlandı. Bu rozet, Amida Höyük’te bulunan ilk Osmanlı rozeti örneği olarak tarihi bir öneme sahip. Rozetin bulunması, Diyarbakır’ın Çanakkale Savaşı’ndaki rolünü ve bu bölgedeki askerlerin mücadelesini belgeleyen önemli bir kanıt niteliği taşıyor.
Diyarbakır’ın Tarihi Mirası ve Geleceğe Miras Projesi
Amida Höyük’te bulunan bu rozet, Diyarbakır’ın tarih boyunca oynadığı önemli rollerin bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Prof. Dr. Yıldız, “Bu madalya, Çanakkale Savaşı’na katılıp gazi olarak memleketi Diyarbakır’a dönen askerlerimize verilen bir madalyadır. Bu rozetin Amida Höyük’te bulunması, şehrimizin bu savaşta oynadığı önemli rolü bir kez daha gözler önüne seriyor,” şeklinde konuştu.
UNESCO Dünya Kültür Mirası’nın Korunması ve Önemi
UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan Amida Höyük, bölgenin kültürel ve tarihi zenginliklerini korumak adına büyük bir öneme sahip. Kazı çalışmalarının titizlikle yürütülmesi, bu mirasın gelecek nesillere aktarılmasını sağlıyor. Bu tür keşifler, hem yerel halkın tarih bilincini artırırken hem de uluslararası alanda Diyarbakır’ın kültürel değerlerini tanıtma fırsatı sunuyor.
Amida Höyük’teki bu önemli keşif, Diyarbakır’ın tarih boyunca süregelen zengin kültürel mirasını bir kez daha gözler önüne serdi. Çanakkale Savaşı rozeti gibi buluntular, bölgenin tarihsel önemini vurgularken, gelecekte yapılacak kazı çalışmalarının daha fazla tarihi hazineyi gün yüzüne çıkarma potansiyelini de ortaya koyuyor.İHA
