Batman'ın Gercüş ilçesinde, hasat zamanının sona ermesiyle birlikte kış hazırlıkları da başlıyor. Yüzyıllardır sürdürülen bir gelenek olan dev kazanlarda bulgur kaynatma süreci, bu yıl da köylerde ve ilçe merkezinde hayat buldu. Vatandaşlar, büyük bir emek ve özenle buğdaylarını kaynatarak kış mevsimine hazırlanıyor.
Kazanda Buğday Kaynatma Geleneği
Gercüş’te hasat mevsiminin sona ermesiyle birlikte, tarlalardan toplanan buğdaylar büyük kazanlarda kaynatılıyor. Kazanların altında yanan ateş, buğdayların kaynamasını sağlarken, ortaya çıkan aroma mahalleyi sarıyor. Buğdaylar kaynatıldıktan sonra geniş damlarda kurumaya bırakılıyor ve ardından değirmenlerde öğütülerek kabuklarından ayrılıyor. Bu zahmetli sürecin sonunda, kışlık erzak olarak kullanılacak bulgurlar hazır hale getiriliyor.
Doğal Yöntemlerle Hazırlanan Bulgurlar
Kaynatma işlemi tamamlandıktan sonra, buğdaylar damların üzerine serilip 2-3 gün boyunca güneşte kurutuluyor. Kuruyan buğdaylar, daha sonra değirmenlerde farklı türlerde bulgur haline getiriliyor. Kısırlık, köftelik gibi farklı çeşitlerde ayrılan bulgurlar, geleneksel yöntemlerle öğütülüyor ve eleniyor. Bu işlem, eski değirmen taşları kullanılarak yapıldığında, bulgurun lezzeti de daha yoğun oluyor.
Bulgurun Tadını Anlatan Geleneksel Ustalardan Süleyman Öner’in Görüşleri
Öncellikle suyumuzu dev kazanlara boşaltıp tabi ki bunun bir ölçeği vardır. Kazana göre ayarlıyoruz ne fazla ne de az olmaması lazım. Kazanı suyla doldurduktan sonra kazanın altına ateşi veriyoruz. Ortalama 3 ila 4 saat kaynattıktan sonra buğdayımızı diğer kazana boşaltıyoruz süzülmesi için. Süzüldükten sonra bizim doğal damlarda 2-3 gün kuruduktan sonra da torbalara koyup değirmene götürüyoruz.
Geleneksel yöntemleri koruyan Süleyman Öner, bu işlemin zorluğunu ancak keyifli taraflarını da paylaşıyor. Öner’e göre, evde kaynatılan bulgurun tadı, fabrikalarda üretilene göre çok daha lezzetli. Üretilen bulgurlar sadece köyde tüketilmekle kalmıyor; yakın akrabalara ve hatta ülkenin batısındaki bölgelere kadar gönderiliyor.
Lezzeti ve Dayanıklılığı ile Ünlü
Bu geleneksel yöntemin sağladığı lezzet, Gercüş'teki bulgurların fabrikasyon üretimden ayrışmasını sağlıyor. Öner, kendi bulgurlarını sadece bulgur olarak değil, aynı zamanda kısırlık ve köftelik bulgur olarak da ayırıyor. Bu şekilde, her tür yemekte kullanılabilecek bir erzak oluşturulmuş oluyor. Ayrıca, doğal yöntemlerle hazırlanması sayesinde bu bulgurların dayanıklılığı da artıyor.
Gercüş’ten Ülke Çapında Dağıtım
Gercüş'te kaynatılan bulgurlar, yerel tüketimin yanı sıra, akrabalar ve ülkenin batısındaki kentlere de gönderiliyor. Özellikle geleneksel tadı ve el emeği ile üretilmiş olması, bu bulgurları daha özel ve lezzetli kılıyor. Gercüş halkı, bulgur kaynatma geleneğini yaşatarak hem kültürlerini sürdürüyor hem de kış ayları için ihtiyaçlarını karşılıyor. İHA
