SCADA ve MASS Sistemlerinin Rolü
Merkezi Denetleme Kontrol ve Veri Toplama Sistemi (SCADA) ve Milli Akıllı Sayaç Sistemleri (MASS), elektrikte kayıp kaçak oranını düşürmede önemli rol oynuyor. SCADA sistemleri, enerji dağıtım hatlarında akım, voltaj ve güç faktörü gibi parametreleri izleyerek toplanan verileri analiz ediyor. Beklenmedik değişiklikler ya da şebeke üzerinde olağandışı aktiviteler tespit edildiğinde alarm vererek operatörlerin duruma hızlı müdahale etmesine olanak sağlıyor.
MASS Entegrasyonu ve Şebeke Yönetimi
MASS entegrasyonu, şebekenin daha hassas ve etkin şekilde yönetilmesine katkı sağlıyor. Akıllı sayaçlar, güç kalite cihazları, analizörler, sensörler ve enerji yönetim sistemleri gibi farklı veri kaynaklarından gelen bilgiler MASS'a entegre edilerek daha kapsamlı analiz yapılabiliyor.
Başarı Hikayesi: Dicle Elektrik
Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Bu sistemlerin kullanımı ve yaygınlaşmasıyla şebeke üzerindeki kontrol ve analiz yetkinliğimiz arttı, elektrikte kayıp kaçak oranını düşürmede büyük başarı elde ettik." dedi.
"Kayıp kaçak elektrik oranı 10 yılda yüzde 76'dan yüzde 43'e düştü."
Arvas, otomatik sayaç sistemlerinin entegrasyonunu da içeren teknoloji odaklı yatırımların 10 yılı aşkın süredir devam ettiğini belirtti. "Bu kapsamda MASS projesinin yerli kabiliyetin gelişimine katkı sunmasının yanında enerji verimliliği ve sayaç okuma esnasında oluşan karbon salımının azaltılmasına yönelik faydalarının da olacağı kanaatindeyiz." şeklinde konuştu.
Maddi Kazanç ve Enerji Verimliliği
Arvas, kayıp kaçak oranındaki düşüşün şebeke için büyük miktarda maddi kazanç sağladığını vurguladı. "Elektrik kayıplarının azaltılması, enerji maliyetlerinin düşmesini ve enerji verimliliğinin artmasını sağlar. Örneğin, yılda 100 milyon kilovatsaat enerji dağıtan bir şebekede yüzde 76 kayıp oranı 76 milyon kilovatsaat enerji kaybı anlamına gelirken, bu oran yüzde 43'e düşürüldüğünde kayıp miktarı 43 milyon kilovatsaat olacaktır. Kalan 33 milyon kilovatsaatlik bir kazanç, mevcut elektrik fiyatları göz önünde bulundurulduğunda ciddi bir mali tasarruf sağlar." değerlendirmesinde bulundu.
Yatırımlar ve Gelecek Planları
Arvas, diğer otomatik sayaç sistemlerine ve kontrol mekanizmalarına bugüne kadar 1 milyar dolarlık teknoloji odaklı yatırım yaptıklarını ifade etti. "Böylece 10 yılda yüzde 43 seviyesine gerileyen kayıp kaçak elektrik oranı ile 2023'te yaklaşık 30 milyar lira değerinde kaçak elektrik kullanımının önüne geçtik. Bu rakamın 10 yıllık kümülatifine baktığımızda ise ülke ekonomisine 165 milyar liralık katkı sağlamış olduk." diye ekledi.
Hedef: Maksimum Enerji Verimliliği
Arvas, SCADA ve MASS sistemleri uygulamalarının Dicle Elektrik bünyesinde bulunan şehirlerde olumlu sonuçlar elde ettiğini belirtti. "Bu sistemler sayesinde enerji şirketleri ve tüketiciler daha ekonomik ve sürdürülebilir bir enerji kullanımı elde ediyor, enerji şebekesindeki arızalar daha hızlı tespit edilip giderilerek kesinti süreleri azaltılıyor." dedi.
"Kayıp kaçak oranını daha fazla düşürmeyi ve enerji verimliliğini maksimum seviyeye çıkarmayı hedefliyoruz."
Gelişmiş SCADA sistemleri ve MASS entegrasyonu çözümlerinin yanı sıra, yenilikçi teknolojilerin ve yapay zeka uygulamalarının kullanımını da planladıklarını aktaran Arvas, "Kayıp kaçak oranını şebeke kayıpları oranına yani yüzde 8'e kadar düşürmeyi ve enerji şebekesinin neredeyse tamamında akıllı sistemlerle yönetim sağlamayı hedefliyoruz." dedi.
Arvas, bu teknolojilerin enerji kayıplarını minimuma indirirken kalitesi ve güvenirliği de arttırdığını, yenilenebilir enerji kaynaklarının entegrasyonunu kolaylaştırarak enerji şebekesinin daha sürdürülebilir hale gelmesine katkıda bulunduğunu sözlerine ekledi.AA
