Artan Elektrifikasyon ve Ekonomik Büyüme
Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) Elektrik Piyasası Yıl Ortası Güncellemesi raporuna göre, dünya genelinde enerji sistemlerinde artan elektrifikasyon talepte hızlı artışa yol açıyor. Elektrik talebindeki bu artışın arkasında ekonomik büyüme, aşırı sıcak havalar, elektrikli araçlar ve ısı pompaları gibi teknolojilerin yaygınlaşan kullanımı bulunuyor.
Bölgesel Elektrik Talep Artışları
Küresel elektrik talebinde geçen yıl %2,5 artış gerçekleşmişti. Bu yıl ve 2025'te ise talebin yaklaşık %4 artması bekleniyor. Bu oran, küresel mali kriz ve Kovid-19 salgınının ardından görülen istisnai toparlanma dönemleri hariç tutulduğunda, 2007'den beri görülen en yüksek yıllık büyüme olarak öne çıkıyor. Hindistan'daki talebin bu yıl %8, Çin'deki talep artışının ise %6'yı aşması bekleniyor. ABD'de ekonomik büyüme ve artan soğutma talebinin yanı sıra genişleyen veri merkezleri sektörünün talebi artırması nedeniyle büyümenin %3'ü bulacağı öngörülüyor. Buna karşın, Avrupa Birliği'nde elektrik talebinde daha mütevazı bir toparlanma bekleniyor.
Yenilenebilir Enerjinin Rolü
Elektrik talebindeki büyümenin yarısının güneş enerjisinden karşılanması bekleniyor. Dünya genelinde yenilenebilir enerjiden üretilen elektrik miktarının ilk kez kömürden üretimi geçeceği tahmin ediliyor. Güneş enerjisinde hızlı büyümenin devam edeceği ve küresel elektrik talebindeki artışın yarısının güneşten karşılanacağı öngörülüyor. IEA Enerji Piyasaları ve Güvenliği Direktörü Keisuke Sadamori, "Temiz enerjinin elektrik arzındaki payının artmaya devam etmesi cesaret verici. Ancak uluslararası enerji ve iklim hedeflerine ulaşmak için bu büyümenin çok daha hızlı bir şekilde gerçekleşmesi gerekiyor" dedi.
Veri Merkezlerinin Elektrik Talebi
Son dönemde küresel elektrik talebini körükleyen faktörler arasında yapay zeka kaynaklı teknolojiler ve veri merkezleri dikkat çekiyor. Veri merkezlerinin elektrik tüketimi şu anda kısıtlı ancak büyüyor. Kripto teknolojileri hariç veri merkezlerinin elektrik talebi 2022'de küresel elektrik tüketiminin yaklaşık %1'ini oluşturdu. Bu oranın 2026 itibarıyla %1,5 ile %3 arasında seyredeceği tahmin ediliyor.
Elektrikli Araçlar ve Alüminyum Üretimi
Elektrikli araçlardaki hızlı büyümeye rağmen 2022'de elektrikli araçlar talebin %0,5'ini oluşturmuştu. Elektrikli araç kaynaklı tüketimin 2026'da toplam talebin %2'sine yaklaşacağı hesaplanıyor. Elektrik yoğun bir sektör olan alüminyum üretimi ise halihazırda küresel elektrik talebinin %4'ünü oluşturuyor.
"Bu yıl ve 2025'te küresel elektrik talebindeki artış son 20 yılın en hızlı büyümelerinden biri olacak." - Keisuke Sadamori, IEA Enerji Piyasaları ve Güvenliği Direktörü
Elektrik talebindeki büyümenin yarısı güneş enerjisinden karşılanacak. Küresel elektrik sektörü kaynaklı karbon emisyonlarında ise bu yıl küçük bir artış olacağı ve 2025'te de artışın yatay seyredeceği değerlendiriliyor. Bu büyümeyi karşılayabilmek için şebekelerin genişletilmesi, güçlendirilmesi ve artan soğutma talebinin elektrik sistemleri üzerindeki etkilerini azaltmak için daha yüksek enerji verimliliği standartlarının uygulanması büyük önem taşıyor.
Sonuç olarak, küresel elektrik talebindeki bu hızlı artış, yenilenebilir enerji kaynaklarının rolünün artmasıyla birlikte karşılanabilir. Ancak enerji ve iklim hedeflerine ulaşmak için daha hızlı bir büyüme ve gelişmiş enerji verimliliği gereklidir.AA
